Büdcəyə yenidən baxılmasına ehtiyac olduğunu apreldən bəri bir neçə dəfə səsləndirmişik. Çünki, "problem qlobal problemdir" deyə problemin ağırlığını vətəndaşların çiynində saxlamaq olmaz. Artan xərclərin az təminatlı insanlara əzici təsirlərini azaltmaq üçün dövlətin mövcud maliyyə resurslarından təcili istifadə etmək lazımdır. Yaxşı ki, ölkə başçısı buna görə 2022-ci ilin dövlət büdcəsinə əlavələr edilməsi ilə bağlı xüsusi tapşırıqlar verdi. Əks halda bu məsələ hələ bir neçə ay gündəmə gələsi deyildi.

Ümid edirəm ki, büdcəyə ediləcək dəyişiklik nəticəlilik baxımından infilyasiyanın vətəndaşlara yaratdığı mənfi təsirə heç olmasa nisbətən adekvat olacaq. Çünki buna real maliyyə imkanları mövcuddur. Təkcə bu ilin yanvar-may aylarında qaz gəlirləridə ötən illə müqayisədə təxmini 900%-lik bir artım müşahidə edilib. Neft hasilatı isə 3,4% azalmasına rəğmən gəlirləri isə ötən ilin eyni dövr göstəricilərinin 200%-dən çox artığını təşkil edib.

Deməli, mövcüd valyuta ehtiyatlarını əritmədən cari il üzrə formalaşan gəlirlərin müəyyən hissəsini böhranlı iqtisadi vəziyyətin idarə olunmasına yönəltmək hazırda ən doğru addım olardı.

Valyuta ehtiyatlarının ərinməsinə, yoxsa artmasına gəldikdə isə bu ehtiyatların böyük ölçüdə Dövlət Neft Fonduna aid olmasıni nəzərə alsaq, məsələdə Fondun öz ehtiyatlarının necə idarə edilməsi böyük rol oynayır. Bu məsələ ilə bağlı isə bir statistikanı yazım. 2021-ci ilin əvvəlində Fondun qızıl ehtiyatı təxmini 6,2 milyard dollarlıq, qiymətləndirilirdisə, ilin sonuna bu göstərici 5,9 milyard dollar olmuşdu.

Yeri gəlmişkən, Hesablama Palatası da Dövlət Neft Fondunun baş verən iqtisadi dəyişikliyə çevik reaksiya vermədiyini və valyuta məzənnələrinin dəyişmələrindən son 4 il ərzində 2,2 milyarddan artıq xərc yarandığı bildirmişdi.

Bu rəqəm dövlət büdcəsindən İşğaldan azad edilən yerlərin bərpasına ayrılan puldan çoxdur.

Demək ki ehtiyatların həcminə mənfi təsir təkcə büdcəyə edilən dəyişikliklərdən gəlmir. Əksinə valyuta ehtiyatlarının azalmasına təsir edən ən yaxşı hadisə elə bu vəsaitlərdən sadə insanların yararlana bilməsidir.

Çünki bu iqtisadi tərəfdən effektiv, hüquqi tərəfdən ədalətli, mənəvi tərəfdən isə sadə insanlara halaldir.

Eldəniz Əmirov-iqtisadçı