Qərbi Balkanlar regionu bir neçə əsas narkotik ticarəti marşrutunu, ən çox kokain, heroin və sintetik narkotikləri birləşdirən yolların kəsişməsində yerləşir. Qərbi Balkanlardan olan cinayətkar şəbəkələr Avropa İttifaqının narkotik bazarında əsas oyunçuya çevrilib.
Bunun səbəbi, digər məsələlərlə yanaşı, Qərbi Balkanların ( İran Azərbaycan kimi ) coğrafi mövqeyidir ki, bu da narkotrafik üçün xüsusilə əlverişlidir. Buna görə də heroinin məşhur Balkan marşrutu bu bölgədən keçir. Xüsusilə korrupsiya ilə bağlı olan daxili hüquqi vəziyyət də regionda narkotik ticarətinin “çiçəklənməsi”nin səbəblərindən biridir.
Regionda ümumi narkotik istifadəsi qonşu Avropa İttifaqı ilə müqayisədə aşağıdır. Qərbi Balkanlarda ən çox "nəşə", ikinci yerdə isə kokaindən istifadə edilir.
Qərbi Balkanlar regionunda gənclərin, 54 % i Albaniyada, 34 % i isə Kosovoda nəşədən istifadə edir. Serbiyada ( 7 % ) və Monteneqroda ( 9 % ) istifadə nisbəti aşağıdır. Nəşə yağı və ya ekstraktı Şimali Makedoniyada ( 27 % ) ən populyar idi, digər ölkələr isə nəşə yağı istifadəçilərinin 10 %i və ya daha az olduğunu bildirdi.
Ən ucuz narkotik Albaniyada, ən bahalısı isə Serbiyada satılır. Albaniyada təxminən 1,2 qramı dörd € , 10 qramı isə 30 € dur.
Çətənənin isə topdansatış qiyməti ölkə daxilində və ya xaricdə istehsalına görə dəyişir.
Bir kiloqram təqribən 1300 avro, Serbiyada isə 2300 avrodur. Kokainə gəlincə, gənclərin əksəriyyəti bu narkotiki Monteneqroda sınaqdan keçiriblər və bu ölkədəki yay kurortları və Jahorina kimi xizək kurortları hesabatda əsas mərkəzlər kimi görünür. Kokain istehlakı üçün Qərbi Balkanlar.
Bosniya və Herseqovina, Monteneqro və Serbiyada kokainin yarım qramının 40-50 avroya alına biləcəyi deyilir. Bundan əlavə, Monteneqroda təxminən beş-10 avroya "darojka" almaq mümkündür. Kosovoda isə 0,6 qramı təxminən 55-60 avroya satılır.
Heroinin Balkan quru yolu Əfqanıstandan İran, ( əvvəl Azərbaycanın işğal altında olan hissəsi ) indi isə Türkiyə və Qərbi Balkan ölkələri vasitəsilə daşınır. Heroinin Avropaya çatması üçün ən qısa və birbaşa yollar hazıtda budur.
Həmçinin Albaniya, Kosovo, Monteneqro və Bosniya-Hersoqovinaya daşınmaq üçün Bolqarıstandan Serbiya və ya Şimali Makedoniya vasitəsilə Qərbi Balkanlar bölgəsinə daxil ola bilər, lakin yüklər Yunanıstandan da bölgəyə daxil ola bilər.
2018-2020-ci illər arasında regionda heroinin orta pərakəndə satış qiymətinin qramı üçün 20 avro olduğu bildirilir. Ən aşağı orta qiymət Makedoniyada (16,5 €), ən yüksək qiymət isə Serbiyadadır (21,5 €).
Kosovoda heroin kiçik miqdarda 0,25 qramla beş € ya satılır. Oxşar pərakəndə satış təcrübəsi Serbiyada da müşahidə olunur 0,2 qram 7-8 avro civarındadır.
Bəs deyirdiz, hər yerdə vəziyyət yaxşıdır, tək Azərbaycan batır?
Ümumiyyətlə mənim ekspert kimi heç bir yazım əsassız və araşdırılmamış deyil. Bu araşdırmalara minimum 1 ay vaxt və 10 larla insan əməyi sərf edilir.
Regional Sosial Təşəbbüslərə Dəstək İctimai Birliyinin sədri Narkoekspert Emil Maqalov
