Azərbaycan 2020-ci ilin sentyabrın 27-də başlayan və 44 gün davam edən İkinci Qarabağ Müharibəsində qələbə qazanaraq Ermənistanı məğlub etdi və işğala son qoydu. 44 günün hər günü bizim şanlı tariximizdir, çünki bizim ordumuz hər gün irəli gedir, yeni şəhərlər, kəndlər, qəsəbələr, yüksəkliklər azad edirdi. Biz yalnız bir amalla vuruşurduq ki, işğala və uzun illər davam edən haqsızlığa son qoyaq. Bu gün qürur hissi ilə deyə bilərik ki, biz öz istədiyimizə nail olduq, tarixi ədaləti, beynəlxalq hüququ bərpa etdik. Prezident cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan tarix yazdı, güclü liderin qətiyyətli mövqeyi və siyasəti, xalqın dəstəyi sayəsində bənzərsiz nailiyyətə imza atıldı. Azərbaycan Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə milli qürur və ləyaqətin bərpasına, tarixi ədalətsizliyin aradan qaldırılmasına nail oldu. Bu gün müqəddəs Azərbaycan Bayrağı mədəniyyət beşiyimiz olan Şuşada, füsünkar təbiətə malik Kəlbəcərdə, Laçında, gözəl şəhərimiz Xankəndidə, eləcə də Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun digər ərazilərində vüqarla dalğalanır.
Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzkarlıq siyasəti hələ 1980-cı illərin sonlarından başlamış, 1990-cı illərin əvvəllərində isə artan işğalçılıq siyasəti torpaqlarımızın işğal altına düşməsinə səbəb olmuş və 30 ilə yaxın müddət ərzində Azərbaycan əraziləri işğal altında qalmışdı. 1980-ci illərin sonlarında Zəngəzur, Göyçə, İrəvan mahalı kimi tarixi torpaqlarımızdan yüz minlərlə azərbaycanlı didərgin salınmışdır. Bu mənzərə daha sonra Dağlıq Qarabağda müşahidə olundu və düşmən dinc əhalimizə qarşı hərbi cinayətlər törətmişdir.
Son illər ərzində Ermənistanın təxribatçı addımları, bəyanatları müharibəni qaçınılmaz etmişdi. “Qarabağ Ermənistandır” deməklə Ermənistan rəhbərliyi danışıqlıqlara son qoymuş və xaricdən gələn ermənilərin Qarabağda məskunlaşdırılması ilə növbəti hərbi cinayət törətmişdir.
Azərbaycan uzun illər beynəlxalq tədbirlərdə Qarabağın tarixi ilə bağlı həqiqətləri dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırmış və apardığımız siyasi-diplomatik səylər öz bəhrəsini vermişdir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi, BMT Baş Assambleyasının qətnamələri, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, Qoşulmama Hərəkatı, Avropa Parlamenti və digər təşkilatlar bizim haqq işimizi dəstəkləmiş və beləliklə, münaqişənin həlli üçün hüquqi zəmin yaranmışdır. Lakin son illər dünyada gedən proseslər onu göstərdi ki, beynəlxalq hüquq kobudcasına pozulur, bəzi ölkələr güc tətbiq edərək, öz məqsədlərinə çatırlar. Belə olan halda münaqişənin hərbi yollarla həll edilməsi qaçınılmaz idi.
2020-ci ilin sentyabrın 27-də kəndlərimiz, hərbi mövqelərimiz artilleriya atəşinə məruz qaldı və mülki şəxslər, hərbiçilər arasında itkilərimiz oldu. Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyev Azərbaycan əsgərinə işğal altında olan torpaqlarımızın azad edilməsi və işğala son qoyulması haqqında əmr verdi. Azərbaycan cəmi 44 gün ərzində öz gücünə tarixi ədaləti bərpa etdi. Baxmayaraq ki, Dağlıq Qarabağın ərazisinin coğrai relyefi düşmən üçün daha əlverişli idi, lakin əsgər və zabitlərimiz qəhrəmanlıq, şücaət göstərərək, şərəfli missiyanı yerinə yetirdilər və torpaqlarımız düşmən tapdağından azad olundu. Cəbrayıl, Füzuli, Qubadlı rayonları, eyni zamanda Suqovuşan qəsəbəsi, Hadrut qəsəbəsi, Xocalı rayonunun bir hissəsi, Kəlbəcər rayonunun bir hissəsi, Murovdağ silsiləsi, Laçın rayonunun cənub hissəsi döyüş meydanında düşməndən təmizləndi və müqəddəs şanlı Azərbaycan bayrağı orada dalğalandırıldı. Noyabrın 8-də Şuşa şəhəri düşməndən azad edildi və bununla da Ermənistan təslim olmağa məcbur edildi. Şuşanın azad edilməsi olduqca mühüm tarixi hadisə idi. Qəhrəman övladlarımız Şuşanı dağlardan, dərələrdən, qayalardan keçərək, əlbəyaxa döyüşdə azad etdilər. Şuşanın 30 ilə yaxın hərbi-siyasi əsarətdən xilas edilməsi ayrıca qəhrəmanlıq dastanıdır. Daha sonra daha 70 kənd azad edildi və Ermənistan ağ bayraq qaldıraraq, diz şökdü. Beləliklə, biz Ermənistanı döyüş meydanında məhv etdik. Uzun illər dillər əzbəri olan güclü Ermənistan ordusu haqqındakı mif darmadağın edildi. Noyabrın 10-da Ermənistan məcbur qalaraq, kapitulyasiya aktına imza atdı. Bu akta görə, Kəlbəcər, Laçın və Ağdam rayonları bir güllə belə atılmadan Azərbaycana qaytarıldı. Bu özü də onu sübut edir ki, biz həm döyüş meydanında, həm də siyasi müstəvidə qələbə qazandıq. Münaqişə zamanı Gəncə, Tərtər, Ağdam, Bərdə, Ağcabədi kimi ərazilərimiz düşmən tərəfindən hədəfə alınmış, mülki şəxslər şəhid edilmişdir. Müharibə qanunları kobud şəkildə pozularaq, insanlıq ayaqlar altına alınmışdır.
Bu il sentyabrın 19-20-də isə torpaqlarımızın qalan hissəsi uğurlu antiterror tədbirləri ilə 24 saatdan da az müddətdə düşməndən təmizləndi və azadlığa qovuşdu. Azərbaycanın suverenliyi tam şəkildə bərpa olundu.
İndi bizim üçün tamamilə yeni dövr – quruculuq dövrü başlayıb. Ermənistan işğal edilmiş bütün torpaqlarımızı yerlə-yeksan edib, bütün binalar, tarixi abidələr, məzarlıqlar dağıdılıb. Bu gün bütün dünya görür ki, Qarabağ Azərbaycandır! Şəhidlərimizin fədakarlığı, qəhrəmanlığı sayəsində Azərbaycan ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təmin etdi. Qarabağ Ana Vətəninə qovuşub və otuz illik həsrət sona çatmışdır.
YAP Xəzər rayon təşkilatının sədri Namiq Əhmədov
