İran və Səudiyyə Ərəbistanı münasibətləri normallaşdırmaq barədə razılığa gəliblər. Münasibətlərin normallaşması ilə bağlı danışıqlar Pekində keçirilib. Görüş yerinin Çin paytaxtı seçilməsi təbii idi. Pekin həm İran, həm də Səudiyyə Ərəbistanlı ilə sıx münasibətlərə malikdir və bu iki dövlət arasında gərginliyin azalmasını istəyir. Çin lideri Si Tsinpin müxtəlif vaxtlarda həm İrana, həm də Səudiyyə Ərəbistanına səfər edib. Tehran və Ər-Riyad eyni zamanda Çinlə tərəfdaşlıq əlaqələrini genişləndirmək istəyirlər. Pekinə çətin olacaq. Çünki siyasətləri bir-birinə zid olan İran və Səudiyyə Ərəbistanını uzun müddətə barışdırmaq problematikdir.
Buna baxmayaraq, İran və Səudiyyə Ərəbistanı iki ay ərzində diplomatik münasibətləri bərpa etmək, səfirlikləri açmaq barədə razılığa gəliblər. İki ölkənin xarici işlər nazirləri qərarı həyata keçirmək üçün yaxın günlərdə görüşəcək. İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian deyib ki, İran və Səudiyyə Ərəbistanı arasındakı əlaqələrin normallaşması iki ölkəyə, regiona və İslam dünyasına böyük töhfə verəcək.
İranla Səudiyyə Ərəbistanın münasibətləri tam normallaşacağını gözləmək çətindir. Çünki Tehran bölgə ölkələrinin daxili işlərinə qarışır, müxtəlif silahlı qrupları dəstəkləyir və bu siyasətindən əl çəkmək istəmir. Misal üçün Tehran Yəməndəki silahlı qruplaşmanaları dəstəkləyir, onlar isə qonşu Səudiyyə Ərəbistanına problemlər yaradırlar. Tehran bu siyasətindən əl çəkəcəkmi? Çətin. Deməli, münasibətlərdə gərginlik azalmayacaq. Tehrandakı dairələr isə Səudiyyə Ərəbistanın İrandakı narazı qüvvələri dəstəklədiyini, bəzilərini isə silahlandığını iddia edirlər.
Buna baxmayaraq, diplomatik münasibətlərin bərpası Tehran üçün vacibdir ki, Qərbin sanksiyaları fonunda Səudiyyə Ərəbistanın simasında rəqiblərdən birinin neytral siyasətə sövq edə bilsin. Ancaq yarana biləcək kiçik problem yenidən iki ölkə arasında diplomatik münasibətləri qopma nöqtəsinə gətirəcək. Çünki İrandakı mühafizəkar rejim “ənənəvi siyasətindən” imtina etməyəcək.
Elxan Şahinoğlu- “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin sədri
