Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) bu gün məlumat verib ki, dənli bitkilərin və ətin qiymətlərindəki azalma nəticəsində yanvar ayında cüzi də olsa, dünya ərzaq məhsullarının qiymətləri üçün göstərici daha da aşağı düşüb.
Newscenter.az xəbər verir ki, qlobal miqyasda alqı-satqı edilən bir sıra ərzaq məhsullarının beynəlxalq qiymətlərində aylıq dəyişiklikləri izləyən FAO Ərzaq Qiymətləri İndeksi yanvar ayında orta hesabla 118 xal, dekabr ayı ilə müqayisədə 1 faiz və bir il əvvəlki müvafiq dəyərlə müqayisədə 10,4 faiz aşağı göstərici ilə yadda qalıb.
FAO Taxıl Qiymətləri İndeksi əvvəlki ayla müqayisədə 2,2 faiz azalıb. Qlobal buğda ixracı qiymətləri ixracatçılar arasında güclü rəqabət və cənub yarımkürəsi ölkələrinə yeni yığılmış tədarüklərin gəlməsi ilə əlaqədar yanvar ayında azalıb, qarğıdalı isə kəskin şəkildə aşağı düşüb ki, bu da məhsul şəraitinin yaxşılaşdırılmasını və Argentinada məhsul yığımına başlamasını və Amerika Birləşmiş Ştatlarında daha böyük tədarükləri əks etdirir. Əksinə, düyü üçün qiymətləndirmə yanvar ayında 1,2 faiz artıb, bu, Tayland və Pakistanın yüksək keyfiyyətli “İndica” düyüsü üçün güclü ixrac tələbini və İndoneziya tərəfindən əlavə alışları əks etdirir.
FAO Bitki Yağı Qiymətləri İndeksi dekabr ayından 0,1 faiz artıb - lakin hələ də bir il əvvəl ilə müayisədə 12,8 faiz aşağı olub - soya və kolza yağlarının qiymətlərindəki enişləri kompensasiya edən beynəlxalq palma və günəbaxan yağı qiymətlərində bir az artımı əks etdirib. Dünya palma yağının qiymətlərinə əsas istehsalçı ölkələrində mövsümi olaraq aşağı hasilat və Malayziyadakı əlverişsiz hava şəraiti narahatlıqlara səbəb olub. Bu arada, idxal tələbinin artması günəbaxan tumları yağının qiymətini bir qədər bahalaşdırıb. Bunun əksinə olaraq, beynəlxalq soya və kolza yağının qiymətləri müvafiq olaraq Cənubi Amerikadan böyük tədarük perspektivləri və Avropada mövcud olan geniş imkanlar hesabına aşağı düşüb.
FAO Süd Məhsullarının Qiymətləri İndeksi yenidən işlənmiş dekabr ayındakı dəyəri faktiki olaraq dəyişməz qalıb və bir il əvvəlki 17,8 faiz dəyərindən aşağı olub. Yanvar ayında kərə yağı və bütöv süd tozu üçün beynəlxalq qiymət göstəriciləri əsasən Asiya alıcılarından gələn tələbatın çox olması səbəbindən artıb və bu, yağsız süd tozu və pendir üçün olanların azalmasını demək olar ki, kompensasiya edib.
FAO-nun Ət Qiymətləri İndeksi ardıcıl yeddinci aydır dekabrdan 1,4 faiz azalıb, çünki aparıcı ixracatçı ölkələrdən bol tədarük quş əti, iribuynuzlu heyvan və donuz ətinin beynəlxalq qiymətlərini aşağı salıb. Əksinə, beynəlxalq inək ətinin qiymətləri yüksək qlobal idxal tələbi və Okeaniyada kəsim üçün heyvan tədarükünün azalması səbəbindən artıb.
Yanvar ayında FAO-nun Şəkər Qiyməti İndeksi əvvəlki ayla müqayisədə 0,8 faiz artıb, bu, Braziliyada yağan yağışların aprel ayından yığılacaq şəkər qamışı məhsullarına ehtimal olunan təsiri ilə bağlı narahatlıqlar və Tayland və Hindistanda əlverişsiz istehsal perspektivləri ilə dəstəklənir.
2023-cü ildə rekord taxıl istehsalı
Bu gün açıqlanan ən son Taxıl Təchizatı və Tələb Hesabatındakı yeni proqnozlara görə, 2023-cü ildə dünya taxıl istehsalının 2022-ci ilə nisbətən 1,2 faiz artaraq 2 836 milyon tonla bütün zamanların rekord həddinə çatacağı gözlənilir.
Qlobal yabanı taxıl istehsalı 1 523 milyon tonla bütün zamanların ən yüksək həddinə çatıb və təkcə bu ay 12 milyon ton artım olub. Təftişin əsas hissəsi Kanada, Çin, Türkiyə və Amerika Birləşmiş Ştatlarından yeni rəsmi məlumatları əks etdirir, burada daha yüksək məhsuldarlıq və daha böyük məhsul sahələrinin birləşməsi əvvəllər gözləniləndən daha yüksək qarğıdalı istehsalı təxminlərinə səbəb olub.
2023/24-cü illərdə dünya taxıl istifadəsi indi 2 822 milyon ton səviyyəsində proqnozlaşdırılır ki, bu da dekabr ayı proqnozundan 8,9 milyon ton çoxdur və xüsusilə Avropada, həmçinin, Avstraliya və Amerika Birləşmiş Ştatlarında əvvəlcədən gözləniləndən daha çox yem istifadəsinə görə 2022/23 səviyyəsini 1,2 faiz üstələyir.
Nəticədə, 2023/24 qlobal taxıl ehtiyatlarının istifadə nisbəti 2022/23 səviyyəsini 30,9 faiz üstələyərək 31,1 faiz səviyyədə proqnozlaşdırılır.
Qarğıdalı və düyü ticari həcmi azala biləcəyi halda, əsasən yuxarı yabanı taxıl ticarəti həcmindən qaynaqlanaraq, 2023/34-cü illərdə dənli bitkilərin qlobal ticarətinin indi 480 milyon tona çatacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da əvvəlki ilə nisbətən 0,8 faiz çoxdur.
Anar Əliyev
