Son günlərdə pirotexniki vasitələrin satışına qoyulan məhdudiyyətlərin təsirləri və nəticələri geniş müzakirələrə səbəb olub. Məhdudiyyətlərin məqsədi təhlükəsizlik tədbirlərinin gücləndirilməsi və bu vasitələrin nəzarətsiz istifadəsinin qarşısının alınması idi. Lakin tətbiq olunan bu məhdudiyyətlərin gözlənilməyən yan təsirləri ilə üzləşirik. Məhdudiyyətlərə baxmayaraq, son günlər pirotexniki vasitələrin bir çox yerdə qanunsuz satışı müşahidə olunur. Tənzimləmələrin düzgün icra edilməməsi səbəbindən bu vasitələr yüksək qiymətlərlə "qara bazar"da satılmağa başlanıb. Bu, yalnız hüquq pozuntularının artmasına deyil, həm də vətəndaşların maliyyə baxımından zərər çəkməsinə gətirib çıxarıb.
Məhdudiyyətlərin ziyanlarına gəldikdə isə bir neçə əsas məsələ diqqət çəkir:
1. Qiymət artımı: Qanunsuz bazarda qiymətlərin bir neçə dəfə qalxması, xüsusən də az gəlirli ailələr üçün ciddi maliyyə yükü yaradıb. Əvvəllər əlçatan olan vasitələr indi yalnız yüksək məbləğ ödəyə bilən şəxslər üçün mümkün olub.
2. Təhlükəsizlik riskləri: Məhdudiyyətlər qanunsuz satışın artmasına səbəb olduğu üçün bu məhsulların keyfiyyətinə nəzarət etmək mümkün olmayıb. Bu isə təhlükəsizliyi təmin edə bilməyən, standartlara uyğun olmayan vasitələrin istifadəsinə şərait yaradır.
3. Etibarsızlıq: Qanunsuz satışların artması və tənzimləmələrin səmərəsizliyi dövlət orqanlarına etimadı azalda bilər. İnsanlar, məhdudiyyətlərin məqsədinə çatmadığını düşünərək, onların yalnız qiymət artımına səbəb olduğunu vurğulayır.
Məhdudiyyətlərin daha səmərəli tətbiqi və bu bazarda qanunsuz fəaliyyətlərin qarşısının alınması üçün müvafiq tədbirlər görülməlidir. Qanunsuz satışla məşğul olan şəxslərə qarşı cərimələrin sərtləşdirilməsi, ictimaiyyətin maarifləndirilməsi və təhlükəsizlik qaydalarının təbliği vacibdir. Bundan əlavə, pirotexniki vasitələrin yalnız xüsusi lisenziyalı yerlərdə satılmasının təmin edilməsi də müsbət nəticə verə bilər.
Əks halda, həm iqtisadi, həm də sosial zərərlər daha da artacaq. Bu mövzu ilə bağlı ictimai nəzarətin gücləndirilməsi və vətəndaşların təhlükəsizliyinin prioritet hesab edilməsi vacibdir.
Rəfail Eminov
