Birgi, Egey bölgəsinin ən məhsuldar vadilərindən birində yerləşən mənzərəli və tarixi bir Egey kəndidir. İzmirin Ödəmiş mahalına bağlı olan bu füsunkar kənd qədim zamanlardan bəri bir çox sivilizasiyalara ev sahibliyi etmişdir. Kənd klassik Səlcuqlu və Osmanlı memarlığını nümayiş etdirən evlərini bu günə qədər qoruyub saxlamışdır. Yaxşı bərpa edilmiş ənənəvi evləri və daş döşənmiş küçələri ilə yanaşı, ənənəvi şəhər planına hakim olan Birgi Ulu Məscidi ilə Egeydə görülməyə dəyər yerlər sırasındadır. Newscenter.az xəbər verir ki, burada Səlcuqlu sənət ənənəsinin bənzərsiz nümunələrini, Ulu Məscidin bəzəklərini, ağac işlərini və kirəmitlərini görmək mümkündür.
Tarixi Paytaxt
5000 illik tarixi ilə zəngin mədəniyyətə və füsunkar gözəlliyə malik olan Birgi, Beyliklər Dövründə Anadoluda Aydınoğlu Beyliyinin paytaxtı olmuşdur. Birgi 2012-ci ildən bəri 200-dən çox Qeydiyyatdan Keçmiş Mədəniyyət Varlığı ilə “UNESCO-nun Ümumdünya İrsi İlkin Siyahısı”na daxildir. Həmçinin “CITTASLOW” Slow City kimi digər beynəlxalq təşkilatların fəaliyyətlərində də iştirak edir.
Qərbi Anadoluda özünü qorumağı bacaran görkəmli şəhərlər arasında yer alan Birgi, özünəməxsus memarlıq teksturası, bay pəncərəli evləri və malikanələri, məscidləri, türbələri, sərvətləri, hamamları, mədrəsələri, bulaqları, külliyaları və bir çox başqa əsərləri ilə günümüzə gətirilmiş muzey şəhəri xüsusiyyətlərinə malikdir.
Bir çox mühüm tarixi binalara ev sahibliyi edən Birginin dar küçələrində gəzməkdən və tarixi çinarların altındakı otantik kənd kafelərində dincəlməkdən həzz alacaqsınız. Eləcə də kənd sakinləri ilə mehriban söhbət edərək bu füsunkar kəndin tarixini və mədəniyyətini onlardan dinləmək imkanına sahib olacaqsınız.
Möhtəşəm Açıq Hava Muzeyində Unikal Gəzinti
İzmirin Ödəmiş mahalından 7 km uzaqlıqda yerləşən Birgi, Ödəmiş və ətrafının mədəni və dini turizm mərkəzi olaraq 2012-ci ildə UNESCO-nun Dünya İrsi İlkin Siyahısına daxil edilmişdir. Zəngin mədəniyyəti və təbii gözəllikləri ilə diqqət çəkən Birgidə 18-ci əsrə aid ənənəvi yaşayış toxumlarıının nadir nümunələrini görmək şansınız var.
Yamyaşıl təbiəti, monumental tikililəri və ənənəvi yaşayış yerləri ilə rəngli tarixi teksturaya malik olan Birgi 1996-cı ildə qoruq ərazisi elan edilmiş və qorunmağa alınan ilk kənd olmuşdur. Qərbi Egeyin ən yüksək dağı olan Bozdağın ətəyində yerləşən bu kənd 12-ci əsrdən günümüzə qədər gəlib çatmış memarlıq strukturları və əsərləri ilə ziyarətçiləri valeh edir.
Dövrün Memarlığını əks etdirən İki Əhəmiyyətli Bina
Aydınoğlu Mehmet Bəy Məscidi (Ulu Məscid)
Əsasən Səlcuqlu dövrü memarlığında rast gəlinən taxta tavanlı, qıçlı dam ilə örtülmüş Ulu məscidinin minbəri ustası tərəfindən 7 il ərzində tamamlanmışdır. Məscid, tikilmə tərzinin sadəliyi və incə sütunlarının görkəmli başlıqları ilə Anadolu bəylikləri dövrünün oturaq həyat tərzinin göstəricisidir.
Çakırağa malikanəsi
XVIII əsrdən günümüzə qədər gəlib çatan Çakırağa malikanəsi o dövrdə Egey bölgəsinin memarlıq və ornamental üslubunu əks etdirən mühüm tikililərdən biridir. Mülki memarlıq nümunələrinin ən möhtəşəmi olan bu Konak, Birgidə mütləq görülməli tikililərdəndir.
Ege Dadlarının Unikal Təqdimatı
Övliya Çələbini bəhs edir ki, bu münbit torpaqlarda 72 növ meyvə yetişdirilir. Əlverişli iqlimi bölgəyə xas tərəvəz və meyvə yetişdirməyə imkan verir. Təbiətin çox səxavətli olduğu bu rayonun kənd təsərrüfatı zənginliyi gözlərinizlə yanaşı damağınızı da oxşayacaqdır.
Tamamilə təbii məhsullardan ibarət məşhur səhər yeməyini, eləcə də kərə yağını, çəngəl şorbasını, dolma çörəyini, dolma balqabaq çiçəklərini, kənd toyuqu əti və kənd toyuq suyu ilə hazırlanmış kestirme şorbasını, orqanik ot qovurmalarını və Ege bölgəsinə xas salatları (gicitkən, ebegümeci, turp) Birgidə mütləq dadmalısınız.
Tarixi İpək Yolu üzərində Ticarət Mərkəzi
Tarixi İpək Yolu üzərində yerləşən və qədim zamanlardan bəri mühüm ipək istehsalı mərkəzi olan Birgidə ipək və toxuculuğun 1500 il əvvəl başladığı təxmin edilir. Övliya Çələbi XVII əsrdə Birgidən yüklə bütün şəhərlərə ipək göndərildiyini bildirmişdir.
Ənənəvi türk sənətkarlığında mühüm yer tutan ipək toxuması indi sənaye tipli dəzgahlarda davam etdirilir. Birgidəki İpək dəzgahlarını və ənənəvi sənətkarlıq mərkəzlərini ziyarət etməli və məşhur ipək toxumasından hazırlanan məhsullardan almadan Birgidən ayrılmamalısınız.
Anar Tagiyev
