Xərə Zirə adası Bakı arxipelaqının sahəsinə görə ən böyük adasıdır. Zirə sözünün mənası ərəb mənşəli “cəzirə” sözündən əmələ gəlmiş ada mənasındadır . Adanın keçmiş adı Bulla olmuşdur. Bulla isə latın mənşəli söz olub köpük, qabarcıq deməkdir.

Məhz bu adada geoloq Konstantin Məmmədov ötən əsrin 70-ci illərində əsrarəngiz sferik formasiyalar aşkar etmişdi. Ümumilikdə, elm adamları 21 top kəşf etdilər, bütün birləşmələr eyni quruluşa sahib idi - onlar dərin bir kəsiklə aydın şəkildə iki bərabər yarıya bölündülər.Meteoritlərin tədqiqi ilə məşğul olan alimlər Məmmədovun tapıntısı ilə sirli Zalsburq meteoriti arasında paralellik apardılar, çünki onların üzərindəki kəsiklər oxşar idi. Tədqiqat məqsədləri üçün, tikiş boyunca bir neçə çuxurun bölünməsi qərara alındı ​​- hamısı asanlıqla bölündü.

Topların tərkibi alüminiuma əsaslanırdı və strukturun 20% -dən az hissəsi maqnit hissəciklərinin müəyyən monolit ərintisi idi. Topların mürəkkəb quruluşu onların təbii mənşəli olma ehtimalını tamamilə istisna edirdi. Tamamilə eyni diametrli və quruluşlu 21 top, düzgün sferik forma və bir tikişlə simmetrik ayrılma - bütün bu arqumentlər Xərə Zirə adasından gələn sirli topların təbiətdə təbii şəkildə əmələ gələ bilməyəcəyini sübut edir. , çox güman ki, ümumiyyətlə insan əli ilə yaradılmayıb ideyası hazır günə qədər qalmaqdadır..

Dünyanın bir neçə yerində oxşar daşlar tapılsa da, məsəl üçün Çamp adası, Meksika, Amerika, Almaniya və s.onların elmi izahı var, ancaq....Xəzər dənizinin bu adasında tapılan 21 şara bənzər daşların siri açıla bilmirlər indiyə qədər...
Bunun vulkanik yaxud hansısa kataklizmlər nəticəsində yaranmasını elm təkzib edir. Ortada isə ancaq bir variant qalır: bu daşlar yer kürəsi mənşəli deyildir.

Zaur Əliyev-dosent